De nalatenschap

Zuivere aanvaarding, beneficiaire aanvaarding of verwerpen? Wat is voor u de beste keuze?

Als u zeker weet u de erfenis wilt ontvangen, dan kunt u besluiten om de erfenis zuiver te aanvaarden. Er is niet altijd sprake van een bewuste, doordachte keuze: als u bezittingen van de overledene opruimt en zijn openstaande rekeningen betaalt, heeft u volgens de wet de erfenis zuiver aanvaard. Bij zuivere aanvaarding heeft u recht op alle bezittingen van de overledene, maar u bent ook aansprakelijk voor alle schulden. Ook als er meer schulden zijn dan bezittingen. U moet dan met uw eigen vermogen bijspringen.

U kunt ook kiezen voor beneficiaire aanvaarding, oftewel aanvaarden onder het voorrecht van een boedelbeschrijving. Voor schulden bent u als erfgenaam niet aansprakelijk met uw eigen vermogen; een eventueel tekort hoeft u niet te voldoen. Maar u mag ook niets van de bezittingen hebben totdat zeker is dat alle schulden zijn betaald. Minderjarigen moeten een erfenis altijd beneficiair aanvaarden.

Verwerpen houdt in dat u een erfenis weigert. U bent dan niet verantwoordelijk voor de nalatenschap en u bent ook niet betrokken bij de afwikkeling ervan. U krijgt niets en voor schulden bent u niet aansprakelijk.

De afgelopen jaren zijn sommige mensen die zuiver hebben aanvaard in financiële problemen gekomen door een onverwachte schuld uit een erfenis. In juni 2015 is het wetsvoorstel ‘Bescherming erfgenamen tegen onverwachte schulden’ ingediend. Als dit wetsvoorstel wordt aangenomen, dan kan een erfgenaam verzoeken om deze onverwachte schuld niet (geheel of gedeeltelijk) uit eigen vermogen te hoeven voldoen. Het moet dan wel gaan om schulden die de erfgenaam niet had kunnen voorzien.

Wilt u meer weten over de keuze tussen aanvaarden of verwerpen, de gevolgen hiervan en wat u in uw situatie het beste kunt doen? Ik help u graag verder.

De wettelijke verdeling van een erfenis geldt wanneer er geen testament is gemaakt. De langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner krijgt in dit geval de erfenis. Het erfdeel van de kinderen wordt omgerekend in geld.

De kinderen krijgen hun erfdeel overigens niet direct in handen. Ze krijgen een vordering in geld, ter grootte van hun erfdeel (hoofdsom en eventuele rente). Dit bedrag is pas opeisbaar als beide ouders zijn overleden, of als sprake is van de schuldsaneringsregeling of van een faillissement.

In bepaalde situaties kunnen kinderen echter ‘wilsrechten’ inroepen. Dit doet zich voor bij ‘stieffamiliegevaar’. Als kinderen gebruikmaken van hun wilsrechten, dan ontstaat een recht op overdracht van goederen, en daarmee wordt de vordering van de kinderen geheel of gedeeltelijk betaald. Als het om familiestukken gaat, is het voor te stellen dat kinderen die graag willen hebben.

Heeft u vragen over de verdeling van de erfenis? Ik help u graag verder.

Legitimarissen zijn kinderen of kleinkinderen van de overledene (de “erflater”) die door de wet als erfgenamen tot de nalatenschap geroepen worden. Legitimarissen hebben een wettelijk recht op een in de wet bepaald deel (de legitieme portie) van de nalatenschap (de erfenis).

Het is mogelijk dat een erflater zijn kind onterft. Dit kind is een legitimaris en kan alsnog een beroep doen op zijn legitieme portie. Daarmee wordt het kind overigens geen erfgenaam en hij doet ook niet mee aan de verdeling van de nalatenschap. Maar het kind heeft dan wel recht op een gedeelte van de waarde van de nalatenschap, en deze waarde wordt vermeerderd met de waarde van bepaalde giften die de erflater heeft gedaan. Hoe groot de vordering (een aanspraak op geld) precies is, kan nog een heel gepuzzel zijn (welke giften zijn er gedaan, wanneer en aan wie?).

U kunt hierbij denken aan de volgende situaties:

• Er zijn legitimarissen die zijn onterfd. Er kan een beroep worden gedaan op de legitieme portie.
• Er zijn legitimarissen die wel een erfstelling of legaat hebben verkregen, maar de legitimaris is niet blij met wat werd toegekend. Hij overweegt om te verwerpen en een beroep te doen op de legitieme. Als die stappen worden gezet, dan wordt wel de waarde van de oorspronkelijke verkrijging in mindering gebracht, tenzij het op grond van de wet om een ‘inferieure’ verkrijging ging. Het vragen van advies is aan te raden!
• Er kan ook sprake zijn van legitimarissen die wel een erfstelling of legaat hebben gekregen, maar de waarde daarvan is minder dan de waarde van de legitieme portie. Er kan dan een aanvullend beroep op de legitieme portie worden gedaan.

Ik help u graag door uit te zoeken hoe de erfenis verdeeld gaat worden op basis van de wet. Bel of mail me zodat ik u verder kan helpen.

Wat een erflater ook in het testament heeft bepaald, de langstlevende echtgenoot heeft een aantal wettelijke rechten die betrekking hebben op het verzorgd achterblijven.

Één van deze rechten betreft het voortgezet gebruik van de woning en de inboedel waarin de langstlevende echtgenoot heeft gewoond tot het overlijden van erflater. Ook degene die met de erflater tot aan diens overlijden een duurzame gemeenschappelijke huishouding voerde, kan hierop aanspraak maken.

De erfgenamen zijn verder verplicht mee te werken aan de vestiging van een vruchtgebruik op de woning en inboedel. De langstlevende echtgenoot hoeft niet te bewijzen dat dit vruchtgebruik nodig is; als de erfgenamen niet willen meewerken of het vruchtgebruik willen beëindigen, moeten zij aannemelijk maken dat de langstlevende echtgenoot hieraan geen behoefte heeft.

Als de langstlevende echtgenoot daaraan voor zijn verzorging behoefte heeft (de bewijslast ligt bij deze echtgenoot), kan hij verlangen dat ook op andere goederen van de nalatenschap een vruchtgebruik wordt gevestigd.

De wet beschermt ook de positie van kinderen en andere personen in bepaalde situaties:

• Een som ineens voor een minderjarig kind voor zijn verzorging en opvoeding;
• Een som ineens voor een minderjarig kind voor zijn levensonderhoud en studie;
• Een som ineens voor een kind, stiefkind, pleegkind, behuwdkind of kleinkind als billijke vergoeding voor verrichte arbeid;
• Een recht voor een (stief)kind dan wel diens echtgenoot als voortzetter van een beroep of bedrijf van de erflater om de goederen of aandelen daarvan overgedragen te krijgen;

Ik help u graag verder om uit te zoeken hoe het zit met de woning en inboedel van de overledene. Bel of mail me voor een vrijblijvend gesprek.