Je kunt een nalatenschap zuiver aanvaarden. Daarnaast is het mogelijk om een nalatenschap beneficiair te aanvaarden of te verwerpen.

Risico van zuivere aanvaarding
Als je als erfgenaam een nalatenschap zuiver aanvaardt, dan ben je met je eigen vermogen aansprakelijk voor schulden van de overledene. Je zet de vermogenspositie van de overledene voort, zowel in positieve als in negatieve zin. Dat kan grote gevolgen hebben. Voorzichtigheid is geboden, want ook gedragingen kunnen er (onbedoeld) toe leiden dat je de nalatenschap zuiver hebt aanvaard. De wet bepaalt namelijk dat een erfgenaam de nalatenschap zuiver aanvaardt als hij zich ondubbelzinnig en zonder voorbehoud als een zuiver aanvaard hebbende erfgenaam gedraagt. Als je al eerder een keuze voor beneficiaire aanvaarding of verwerping hebt gemaakt, dan geldt dit niet.

Voorbeelden van gedragingen die zuivere aanvaarding inhouden
Gedragingen die als zuivere aanvaarding kunnen worden gezien, zijn bijvoorbeeld:

• het leeghalen van de woning en beslissen wat er met de inboedel gebeurt;
• de woning van de overledene verkopen;
• als erfgenaam meedoen met de verdeling van de nalatenschap;
• schulden van de overledene betalen;
• betalingsregelingen afspreken met schuldeisers;
• het erkennen van een schuld van de nalatenschap;

Gezamenlijk etentje op de sterfdag
De Hoge Raad heeft op 22 mei 2015 antwoord gegeven op de vraag of een gezamenlijk etentje op de sterfdag van de erflaatster zuivere aanvaarding oplevert. Wat was er in die procedure aan de hand? Op de dag van het overlijden van hun moeder hebben de drie kinderen (en hun partners) vanuit de woning van hun moeder de uitvaart geregeld. Er was op dat moment niet voldoende eten en drinken in de woning van hun moeder aanwezig. In verband met de afstand naar hun eigen woningen zijn de erfgenamen en hun partners samen wat gaan eten in het restaurant “De Koperen Pan” te Delft. De kosten van dit etentje (in totaal € 119,00, dat valt wel mee) hebben twee van de drie erfgenamen ten laste van de nalatenschap gebracht. De derde erfgenaam vond dat hierdoor bij deze twee erfgenamen sprake was van zuivere aanvaarding. Volgens deze erfgenaam was hun latere beneficiaire aanvaarding daarom niet meer van belang. Het Hof Den Haag was het met deze derde erfgenaam eens (het hof vond dat de erfgenamen als ‘heer en meester’ over nalatenschapsgelden hebben beschikt, en dat er sprake was van zuivere aanvaarding).

Passende uitvaart
Maar de Hoge Raad oordeelt gelukkig anders: Handelingen die erop zijn gericht de erflater een passende uitvaart te bezorgen, strekken naar hun aard niet ertoe ten eigen bate over nalatenschapsgoederen te beschikken. Een overleg op de sterfdag als bij deze erfgenamen aan de orde is geweest, kan worden gerekend tot dergelijke handelingen. Het maken van redelijke kosten daarvoor ten laste van de nalatenschap geldt dan ook niet als een daad van zuivere aanvaarding. De omstandigheden die bij deze erfgenamen speelden (het samen regelen van de uitvaart, onvoldoende eten en drinken aanwezig in de woning van hun overleden moeder en ook de reisafstand), rechtvaardigen zonder meer dat de kosten van de eenvoudige maaltijd worden gerekend tot de kosten voor de uitvaart.

Mynke Warnink